Bel ve boyun fıtığı, kişinin günlük aktivitelerini yerine getiremeyecek kadar rahatsız eden bir hastalık türüdür. Her iki fıtık türünde de kişide hareket kısıtlanması ve vücudun başka bölgelerine yayılan ağrılar görülür. Ancak boyun ve bel bölgesinde oluşan ağrının nedeni her zaman fıtıklaşma değildir. Fıtıklaşma oluştuğu zaman, kollarda, bacaklarda ağrı ve uyuşma hissi oluşur. Fıtıklaşma ilerlediği zaman kişide güç kaybı yaşanabilir. Bel ve boyun fıtığı genç ve orta yaşta olan kişilerde daha fazla görülür.

Bel fıtığı, bel kaslarında ve omurgalarda yer alan bağların aşırı zorlanması nedeni ile oluşur. İskelet sistemine bağlı ya da omurilikten dışarı taşan sinir köklerine uygulanan baskı ve sıkışma nedeni ile ortaya çıkan ağrı türüdür. Çok sık olmasa da enfeksiyon, tümör ve apse gibi nedenlerden dolayı da oluşabilir. Hastalarda daha çok kas ve bağ tutulmaları nedeni ile oluşan mekanik ağrılara rastlanmaktadır. Bel ağrısı yaşayan hastalarının %1'inde sinir kökü tutulması nedeni ile oluşan ağrılar görülmektedir. Bu ağrılar bel fıtığı nedeni ile oluşmaktadır. Bel fıtığı yetişkinlerin %50-60'ında görülmektedir.

Bel fıtığının şiddeti kişinin çalışma şartlarına, yaşına göre değişim gösterebilir. Ağır kaldırma, güç gerektiren meslekler, ani hareket gibi nedenler sonucu bel fıtığına daha çok rastlanır. Oluşan ağrılar düzenli egzersiz, basit ilaç tedavisi ve fizik tedavisi ile kontrol altına alınabilir.

Bel Ağrısı: Bel fıtığına maruz kalan hastaların çoğunda bel ağrısı vardır. Bel ağrısı fıtığın başlangıç şikâyetlerindendir.

Bacak Ağrısı: Bel fıtığında bel ağrısından daha fazla bacak ağrısı hissedilir.

Duysal Yakınmalar: Tutulma nedeni ile sinir köklerinde uyuşma ve hissizlik oluşabilir.

Güç Kaybı: El ve ayaklarda güçsüzlük oluşabilir.

Günümüzde teknolojik imkânların artmasından dolayı modern tıpta hastaya uygulanan tetkikler ile bel fıtığını teşhis etmek oldukça basittir. Bel fıtığı tanısı konulan ve cerrahiden önce tüm tedaviler denen hastalarda tedavilerden sonuç alınamazsa, hastada güç kaybı, bazı organlarda uyuşma ve idrar kaçırma gibi şikâyetler oluşmuşsa cerrahi operasyona karar verilerek fıtıklaşmaya neden olan sinir köküne baskı uygulayan ve sıkıştıran disk operasyon ile alınır.

Boyun Fıtığı, Tıpkı bel fıtığında olduğu gibi omurlar arasında yer alan disklerde yaşanan bozukluk nedeni ile oluşur. Disk içinde bulunan sıvının omurların arasından çıktığında sinirlere baskı oluşur ve bu baskı nedeni ile boyun ağrısı ve tutulması yaşanır. Bu tip şikâyetler boyun fıtığının ilk belirtilerindendir.

Boyun fıtığı bazen herhangi bir belirti vermeden ilerleyebilir. Fıtıklaşma ilerledikçe ağrılar başlar ve sabit çalışmak zorunda olan kişilerde iş verimi azalır. Boyun fıtığı nedeni ile kol, sırt ve omuz gibi bölgelerde ağrı oluşabilir.

Boyun fıtığını teşhis edebilmek için doktor muayenesi şarttır. Muayenenin ardından MR istenir. MR ile fıtıklaşma kolaylıkla tespit edilebilir. MR sonucu fıtıklaşmanın hangi aşamada olduğu saptanır ve bu yönde tedavi seçeneğine karar verilir.

Boyun fıtığı tedavisinde öncelikle hastanın kaslarını güçlendirecek egzersiz programı uygulanır. Bu egzersizler fıtığın ilerlemesini önler. Ayrıca ağrıyı hafifletmek için ağrı kesici ilaçlar, kas gevşetici jeller kullanılabilir. Bu tür tedavilere rağmen ağrı hafiflemiyorsa fizik tedaviye başvurulur. Yine sonuç alınamazsa boyun fıtığı için cerrahiye başvurulur.